از زمان آغاز ناآرامی ها در سوریه مسوولان این كشور بارها بر وجود افراد مسلح در جریان ناآرامی ها و حمله آنان با سلاح به مردم و نیروهای سوری برای افزایش دامنه درگیری تاكید و حتی اسناد و گزارش های تصویری نیز در این ارتباط منتشر می كردند.

در روزهای اول بسیاری از بدخواهان و دشمنان سوریه چنین مطالبی را با وجود ارایه اسناد نمی پذیرفتند تا این كه حضور افراد مسلح در این كشور كه ابتدا از سلاح های كمری و اكنون از سلاح های انفرادی، نیمه سنگین و سنگین علیه نیروهای نظامی و امنیتی و مردمی سوری استفاده می كنند ، گسترش یافت و با اشغال برخی مناطق و تجمع در آنها موجب اطمینان همگان به وجود چنین افرادی در سوریه شد.

بر اساس آخرین گزارش ها در روزهای اخیر در مناطق شمالی سوریه و به خصوص شهر حلب و اطراف آن كه با تركیه كمتر از 50 كیلومتر فاصله دارد، این افراد به تانك و ضد هوایی نیز مجهز شده اند و دولت سوریه نیز در این ارتباط تركیه ، عربستان و قطر را متهم كرده است.

اكنون این سوال مطرح است كه افراد مسلح چه كسانی و دارای چه مشخصاتی هستند؟، عقاید آنها چیست؟ حامیان مالی و تسلیحاتی این افراد چه كسانی هستند ؟ و این كه آنان چه الگویی را در چه مناطقی از سوریه برای رسیدن به هدف خود دنبال می كنند؟

*** ملیت و تابعیت افراد مسلح در سوریه

افراد مسلحی كه اكنون در سوریه دست به سلاح برده و هر روز سلاح و تجهیزات آنان در سایه حمایت های طرف های آنان پیشرفته تر و گسترده تر می شود، از اتباع كشورهای مختلف جهان هستند.

برخی در این ارتباط حتی به صورت مبالغه آمیز رقمی نزدیك به یكصد ملیت را مثال می زنند ولی تابعیت بیشتر افرادی كه تاكنون در جریان ناآرامی های سوریه دستگیر ، كشته و یا زخمی و سپس شناسایی شده اند به حدود بیش از 20 كشور جهان می رسد.

این افراد از كشورهای لیبی، الجزایر، تونس، مصر، فلسطین، اردن، تركیه، عراق، پاكستان، بنگلادش، چچن، فرانسه، مالی، سومالی، موریتانی، لبنان، افغانستان، كویت، عربستان، مغرب و یمن هستند و تاكنون عده زیادی از آنها كشته، زخمی ویا دستگیر شدند.

شمار زیادی از این افراد به صورت غیرقانونی و از طریق تونل های حفر شده در مرز بین سوریه با لبنان و یا در پوشش گروه های مسلح و به دنبال حمله به نیروهای سوری در مرزهای این كشور با تركیه ، اردن ، عراق و یا لبنان وارد سوریه شده اند.

بر اساس اعلام برخی منابع خبری این افراد به علت این كه خارجی هستند به طور معمول به زبان دیگری مانند انگلیسی، تركی استانبولی، عربی و یا فرانسه سخن می گویند و مردم برخی مناطق اشغال شده از سوی آنان نیز بر این امر اعتراف كرده اند كه در برخی مواقع متوجه گفت و گوهای آنان با یكدیگر نمی شوند.

حضور افراد مسلح سیاه پوست و یا با چهره ای از نژاد مشخص موجب شده است تا دوستان آنان پس از كشته شدن این افراد برای جلوگیری از انتشار تصاویر حضور آنان اجساد این افراد را با استفاده از اسید سوزانده تا موجب شناسایی و استفاده رسانه ای قرار نگیرند.

بررسی تصاویر منتشر شده در طول ماه های گذشته از این افراد كه چهره هایشان مشخص است نشان می دهد آنان عموما دارای ریش های بلند هستند و سیبل خود را می تراشند.

شمار زیادی از این افراد چهره های خود را در مقابل دوربین ها با چفیه و یا كلاه های خاص پوشانده و فقط دو چشم آنان مشخص است تا قابل شناسایی نباشند.

میانگین سن این افراد نیز بین 20 تا 40 است و در عین حال برخی افراد با سن بالا و یا پایین نیز در میان آنان وجود دارند.

در همین حال استفاده افراد مسلح از كودكان زیر سن قانونی و مسلح كردن آنان برای حضور در صحنه های درگیری تاكنون از سوی برخی از مجامع حقوق بشری و حامی كودكان مورد اعتراض قرار گرفته است.

پوشش افراد مسلح قاعده مشخصی ندارد و برخی از آنها با لباس های شخصی و شلوار جین ، بعضی با دشداشه عربی و شماری نیز با تركیبی از لباس های نظامی و شخصی و كفش های مختلف ، پوتین و یا دمپایی در صحنه های درگیری با نیروهای سوری حضور می یابند.

پرچم مورد استفاده این افراد نیز پرچمی معروف به 'پرچم استقلال سوریه ' است كه در برنامه های اعتراضی از سوی برخی تظاهركنندگان حمل می شود.

این پرچم رنگ بالای آن سبز، وسط سفید و پایین نیز سیاه است و سه ستاره سرخ نیز در قسمت سفید آن قرار دارد.

پرچم رسمی سوریه دارای سه رنگ شامل سرخ در بالا، سفید در وسط و سیاه در پایین است و دو ستاره سبز نیز در بخش سفید آن قرار دارد.

*** عقاید و باورهای افراد مسلح

افراد و گروه های مسلح بر اساس باورهای خود كه بیشتر نشات گرفته از افكار اخوان المسلمین، سلفی، وهابی و تكفیری است از نظر خود با هدف جهاد در راه خدا، شهادت و ورود به بهشت در سوریه حضور یافته و با نیروهای این كشور مبارزه می كنند.

حامیان فكری اغلب این افراد را شیخ های وهابی در عربستان، قطر ، اردن، كشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس، مصر و تشكل های تروریستی مانند القاعده تشكیل می دهند كه به مناسبت های مختلف نیز با مطرح كردن برخی فتواها جنگ و درگیری در سوری را مجاز و در كشورهایی مانند عربستان را حرام اعلام می كنند.

از دیدگاه برخی شخصیت های وهابی مانند مفتی اعظم عربستان، تقویت و حمایت ارتش آزاد سوریه و فرو ریختن شوكت و ابهت نظام حاكم در این كشور نوعی جهاد فی سبیل الله است.

ایدئولوگ ها و طراحان فكری افراد مسلح نظیر شیخ عدنان عرعور روحانی فراری سوریه به عربستان و یوسف قرضاوی بیشتر به دنبال ایجاد جنگ طایفه ای بین پیروان مختلف در سوریه، تحریك افكار عمومی علیه علوی ها، شیعیان مقیم سوریه، ایران و حزب الله و القای مزایای روابط سوریه با عربستان و قطر به جای ایران و حزب الله و نظایر آن هستند.

روزنامه لبنانی الاخبار روز شنبه در گزارشی با عنوان 'سوریه ،میدان مغناطیس نیرومندی برای جذب نیروهای جهادی' در ارتباط با تفكرات افراد مسلح در سوریه نوشت: این افراد پیروزی خود در این میدان را حتمی دانسته و تاكید می كنند كه نظام بشار اسد بزودی سرنگون خواهد شد.

به نوشته این روزنامه نیروهای سوری نیز تاكنون در جریان درگیری با افراد مسلح در این كشور شماری از افراد مسلح را كه ادعای تشكیل امارت های اسلامی داشتند، دستگیر كرده اند كه بیشتر آنان در مناطق شمال غرب مانند استان ادلب در نزدیك مرز سوریه و تركیه و مركز سوریه بوده است.

تاثیر افكار این شیوخ و گروه های تروریستی بر برخی از این افراد تا جایی است كه آنان دست به اقدامات انتحاری با استفاده از خودروهای بمب گذاری شده و یا كمربندی های انفجاری در مناطق مختلف سوریه می زنند.

*** حامیان مالی و تسلیحاتی افراد مسلح

از آغاز بحران جاری در سوریه دولت این كشور كه به برخی از سرنخ ها در خصوص حامیان مالی و تسلیحاتی افراد مسلح به دنبال دستگیری و اعترافات برخی از آنان دست یافته بود به صورت سربسته و ضمن هشدار به كشورهای همسایه و عرب خواستار قطع این حمایت ها و ارایه برخی خدمات آموزشی و پایگاه به افراد مسلح بود.

با ادامه این روند حتی 'ولید المعلم' وزیر خارجه سوریه در جریان حضور در میهمانی 26 مه 2011 ( 1390 ) سفرای عربی مقیم دمشق به صورت شفاف تر از كشورهای عرب به خاطر برخی اقدامات و تنها گذاشتن سوریه در وقایع اخیر انتقاد كرد.

با ادامه بحران در سوریه و افزایش دامنه آن به دیگر شهرهای مركزی و مرزی این كشور و حضور بیشتر افراد مسلح در سایه حمایت های كشورهای همسایه و برخی عرب مانند عربستان و قطر رفته رفته مواضع دمشق نسبت به آنها شفاف تر شد و در آخرین موضع گیری سوریه ضمن نام بردن از سه كشور اصلی حامیان افراد مسلح بشدت از آنان انتقاد كرد.

وزارت خارجه سوریه 9 مرداد ماه با ارسال دو نامه به رییس دوره ای شورای امنیت و دبیر كل سازمان ملل رسما عربستان، قطر و تركیه را به حمایت آشكار مالی و تسلیحاتی از ' تروریست های مسلح ' متهم كرد.

این وزارتخانه افزود : صداهای منافقانه و توطئه گر علیه سوریه كه از آنكارا، دوحه، ریاض، واشنگتن، لندن و برلین به گوش می رسد، به جای اتهام گروه های تروریستی مهاجم به شهرهای سوریه از جمله دمشق و حلب، دولت سوریه را به تشدید خشونت متهم می كنند.

محمد جهاد اللحام' رییس مجلس سوریه ۱۶ تیر ماه در این ارتباط از تركیه، عربستان سعودی و قطر به علت دامن زدن به ناآرامی ‌ها در كشورش از طریق حمایت از گروه‌های مسلح كه علیه دولت وارد جنگ شده‏اند، انتقاد كرد.

وی گفت كه سه كشور مزبور گروه ‌های تروریستی را تامین مالی و تسلیحاتی می ‌كنند.

اللحام خاطر نشان كرد كه دولت اردوغان برنامه غرب را به منظور خدمت به صهیونیست ‌ها در منطقه اجرا می ‌كند و این موضع تركیه غیر قابل توجیه، غیراخلاقی ، بی ‌معنی و مغایر با منشور سازمان ملل است.

وی افزود كه دولت تركیه تعمدا به بحران سوریه دامن می ‌زند ، به تروریست‌ های مسلح پناه داده، آن‌ ها را با تجهیزات ارتباطی تامین كرده و كمك می كند تا وارد خاك سوریه شوند. متاسفانه این موضع (آنكارا) نشان دهنده این است كه در حال همدستی و اجرای برنامه امریكا در سوریه است.

در حال حاضر بر اساس اعلام منابع نظامی یك پایگاه از سوی تركیه در نزدیك مرز با سوریه برای استقرار فرماندهان تشكلی به نام 'ارتش آزاد سوریه' در اختیار نیروهای منشعب از ارتش سوریه و افراد مسلح قرار گرفته است.

خبرهای منتشرشده نیز حاكی از آن است كه آموزش های نظامی این افراد نیز در داخل تركیه صورت می گیرد و برخی از نیروهای امنیتی كشورهای همسایه نیز با حضور در مناطق ناامن سوریه مشورت ها و آموزش های لازم میدانی را به افراد مسلح برای درگیری با نیروهای سوری ارائه می دهند.

بر اساس اعلام برخی منابع آگاه تاكنون چند مامور امنیتی تركیه در مناطق مختلف سوریه از سوی نیروهای سوری دستگیر شدند و تلاش های آنكارا تاكنون برای آزادی آنان به علت شرایط مطرح شده از سوی دمشق ناكام مانده است.

روزنامه سوری ' الثوره ' نیز در همین ارتباط با استناد به اعترافات طرف های غربی و گزارش های مستند رسانه ای تاكید كرد كه عناصر مسلح غیر سوری با حمایت برخی دولت های غربی از مرز تركیه وارد سوریه می شوند.

این روزنامه افزود: با وجود تلاش برای سرپوش گذاشتن بر عملیات نفوذ بیگانگان از تركیه به سوریه برای ارتكاب جنایت علیه مردم این كشور، اما نهادهای بین المللی مرتبط با موضوع و برخی رسانه های گروهی غربی این مطلب را تایید كرده اند.

الثوره با استناد به اظهارات روز 31 تیر ماه عكاس خبرگزاری فرانسه از گذرگاه باب الهوا در مرز سوریه و تركیه نوشت كه حدود 150 مسلح از كشورهای مختلف اسلامی و غیر اسلامی در این گذرگاه حضور داشتند و این افراد از كشورهای الجزایر، عربستان، امارات، مصر، فرانسه، چچن، تونس و برخی دیگر از كشورهای افریقایی بودند و عده ای عضویت خود را به القاعده پنهان نكردند و تردد عناصر القاعده بین مرزهای تركیه و سوریه با اطلاع سازمان اطلاعاتی امریكا صورت می گیرد.

*** الگو و برنامه مورد نظر افراد مسلح

بررسی های انجام شده نشان می دهد كه مهم ترین الگوی افراد مسلح در سوریه برای مبارزه با نظام سیاسی این كشور استفاده از روش سرنگونی معمر قذافی در لیبی است.

علت حضور شمار زیادی از اتباع لیبی در سوریه نیز پیاده كردن الگو و روش های مورد استفاده در این كشور، سازماندهی افراد در گردان های خاص ، انتقال آموزش های لازم به آنان و همراهی و همكاری با افراد مسلحی است كه آنان از آن به عنوان جهاد در سرزمین شام بزرگ نام می برند.

شماری از این افراد در زمان حضور آمریكا نیز در عراق حضور داشته و اكنون بر اساس اندیشه هایی كه به آنان القا شده است مهم ترین جبهه جهادی برای خود را سوریه می دانند.

ذكر این مطلب نیز لازم است كه حامیان سرنگونی قذافی در لیبی نیز همان طرف هایی هستند كه اكنون در سوریه نقش آفرینی می كنند و این نقش آفرینان نیز در راستای اهداف و سیاست های غرب و در راس آن امریكا در منطقه حساس و راهبردی خاورمیانه گام بر می دارند تا از این طریق به اهداف خاص منطقه ای و داخلی خود دست یابند.

اگر امروز سوریه از كشورهایی مانند قطر، عربستان و تركیه به عنوان حامیان افراد مسلح نام می برد روی همین اصل است كه این كشورها پیشتر در لیبی نیز دخالت داشته و حتی برخی اخبار نیز حاكی از آن است كه سلاح و تجهیزات به كار رفته در لیبی نیز از طریق كشتی و یا وسایل حمل و نقل دیگر به اطراف سوریه منتقل شده و در اختیار افراد مسلح در این كشور قرار می گیرد.

كشف یكی از محموله ها در بنادر لبنان نیز گواهی بر این موضوع است.

منابع دیپلماتیك اروپایی نیز در اظهاراتی كه در خبرگزاری ریانووستی روسیه منتشر شد ، اعلام كردند كه دستگاه اطلاعاتی برخی كشورها در حال همكاری برای قاچاق سلاح به سوریه هستند اما قطر در این میان نقشی اصلی دارد و سلاح را از لیبی به تركیه و از آنجا به سوریه قاچاق می‌كند.

این منابع افزودند كه دستگاه‌ اطلاعاتی چند كشور در حال صدور و قاچاق سلاح به خاك سوریه برای گروهك ‌های مسلح در این كشور هستند و ماموریت آموزش افراد مسلح را نیز بر عهده دارند.

بر اساس اعلام ریانووستی قطری ‌ها بخصوص ، نقش اصلی را در برنامه ‌ریزی انتقال و قاچاق سلاح و تجهیزات از لیبی به تركیه و از آنجا به سوریه دارند و بشدت از تشكل موسوم به 'شورای ملی سوریه' حمایت مالی می‌ كنند.

گزارش از: داود پورصحت

خاورم**1436**1431 //